Γιώργου Κατρούγκαλου,, Η διαδικασία παραπομπής υπουργών κατά το Σύνταγμα

Γιώργου Κατρούγκαλου, Η «κάλπ(η)ικη λίρα» του παλαιοκομματισμού

Εφημερίδα Συντακτών 18-1-2013

Το πολιτικό προσωπικό της χώρας, τουλάχιστον αυτό που συμμετέχει στην κυβερνητική πλειοψηφία, φαίνεται να έχει χάσει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Προχωρά σε σπασμωδικές ενέργειες, τεράστιου πολιτικού κόστους, που δεν αντέχουν στον έλεγχο της κοινής λογικής. Μετά την προκλητική αφαίρεση της πρόβλεψης για φόρο πολυτελείας επί των μεγάλων σκαφών, σε ένα άδικο νομοσχέδιο όπου η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής σημείωσε πολλές αντισυνταγματικότητες,  ακολούθησε η κωμωδία των χειρισμών της λίστας Λαγκάρντ.

Τίποτα δεν προμήνυε τα κωμικοτραγικά του τριημέρου. Το άρθρο 86 του Συντάγματος, που ορίζει τα σχετικά με την ευθύνη των υπουργών, είναι μία άθλια διάταξη από πολλές απόψεις, αλλά στο συγκεκριμένο ζήτημα απαιτεί σαφώς και ολοκάθαρα δύο μόνο πράγματα: μυστικότητα της ψηφοφορίας και αναζήτηση συγκεκριμένης, εξατομικευμένης ποινικής ευθύνης των εμπλεκομένων.  Είχε εφαρμοστεί επανειλημμένα, εντελώς πρόσφατα στην υπόθεση του Βατοπεδίου, με την απλή και προφανή λύση να στηθούν τόσες κάλπες όσα και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Από τη στιγμή που η πλειοψηφία –με την εντελώς ολοφάνερη πρόθεση να προλάβει τυχόν διαρροές- αποφάσισε να αποκλίνει από την πάγια αυτή πρακτική, άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου.

Η αρχική πρόταση της κυβερνητικής πλειοψηφίας στην Διάσκεψη των Προέδρων, περί τριών καλπών, όπου η ψηφοφορία θα γινόταν ανά κομματική πρόταση, συλλήβδην για όλα τα πρόσωπα, ήταν ολοφάνερα αντισυνταγματική, γιατί δεν εξασφάλιζε την εξατομίκευση της ποινικής ευθύνης: Για παράδειγμα, στην τρίτη κάλπη, όπου, κατά την πρόταση αυτή θα γινόταν η ψηφοφορία επί της πρότασης των Ανεξάρτητων Ελλήνων, όποιος βουλευτής θεωρούσε ότι πρέπει να παραπεμφθεί ο κ. Γ. Παπανδρέου θα έπρεπε αναγκαστικά να παραπέμψει και τον κ. Λ. Παπαδήμο! Χρειάζεται να πούμε ότι μόνον η πολιτική ευθύνη μπορεί να είναι (και) συλλογική, ενώ η ποινική είναι πάντα ατομική;

Ενώπιον του πρόδηλου τερατουργήματος, η πρόταση άλλαξε και τα τρία κόμματα πρότειναν να διεξαχθούν τρεις ψηφοφορίες, όσες και οι προτάσεις των κομμάτων, με ξεχωριστές κάλπες ανά πρόσωπο, θέση που οδηγούσε σε ψηφοφορία σε επτά διαφορετικές κάλπες. Η πρόταση αυτή κάλυπτε την ανάγκη εξατομίκευσης της ευθύνης, αλλά αφενός επιβάρυνε αδικαιολόγητα την διαδικασία, αφετέρου την κομματικοποιούσε αδικαιολόγητα:  αυτό που ενδιαφέρει είναι εάν πρέπει να διερευνηθούν οι ευθύνες του Α υπουργού για το Β αδίκημα, γιατί πρέπει να ξέρουμε ποιος το προτείνει; (Υπενθυμίζω ότι σε αυτή τη φάση δεν πρόκειται για άσκηση ποινικής δίωξης, που απαιτεί συγκεκριμένο κατηγορητήριο, άρα και αυτοτελές σκεπτικό, αλλά απλώς δίδεται η δυνατότητα για την διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών).

Αλλού όμως κρυβόταν η αντισυνταγματικότητα της πρότασης: από τις σκόπιμες διαρροές που ακολούθησαν φαίνεται ότι υπέκρυπτε την εξής σκηνοθεσία: οι βουλευτές της συγκυβέρνησης θα ψήφιζαν στην πρώτη κάλπη, αυτή της κοινής πρότασης τους για την παραπομπή του κ. Παπακωνσταντίνου, και μετά θα αποχωρούσαν! «Δεν μπορεί να υπάρξει υποχρεωτικότητα της ψήφου. Ο κάθε συνάδελφος έχει προσωπική ευθύνη» δήλωνε σχετικά ο κ. Γ. Μεϊμαράκης. Κάτι τέτοιο, όμως, συνιστά κατάφωρη παραβίαση της μυστικότητας της ψηφοφορίας, εφόσον οι βουλευτές που θα αποχωρούσαν, μετά την πρώτη ψηφοφορία, θα ήταν το ίδιο σαν να ψήφιζαν –φανερά!- αρνητικά για όλες τις υπόλοιπες, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι επιμέρους στάδια μιας ενιαίας διαδικασίας. Και ναι μεν είναι δικαίωμα κάθε βουλευτή να απέχει από μία ψηφοφορία, αλλά όχι να απέχει επιλεκτικά από αυτή.

Τελικά, μετά την κατακραυγή και τον περίγελο, τα τρία κόμματα κατέληξαν σε αυτό που γινόταν πάντα, σε μία ψηφοφορία με τέσσερις κάλπες, μία ανά πρόσωπο και με τέσσερα ψηφοδέλτια, που θα αναφέρουν τα πρόσωπα και τα αδικήματα για τα οποία προτείνεται η παραπομπή τους. Μένει να δούμε εάν συνετίστηκαν και ως προς το ενδεχόμενο καταστρατήγησης της μυστικότητας της ψηφοφορίας, με το τέχνασμα της διακεκομμένης ψηφοφορίας.

Το πρόβλημα είναι ότι οι συμπεριφορές αυτές δεν πλήττουν μόνο τη σοβαρότητα των δραστών τους. Υπονομεύουν την αξιοπιστία γενικότερα του πολιτικού κόσμου.