Γιώργου Κατρούγκαλου, Η τελευταία παράσταση των Σιαμαίων

ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα κυβερνήσουν μαζί για μια ακόμη φορά. Την τελευταία. Αποτελεί πράξη ποιητικής δικαιοσύνης ότι τα δύο κόμματα του πάλαι ποτέ δικομματισμού καταδικάσθηκαν να συνυπάρξουν σε μια παρωδία «μεγάλου συνασπισμού», στο πλαίσιο των τελικών σπασμών του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης.  Στην πραγματικότητα όμως μαζί κυβερνούσαν και τις τέσσερις προηγούμενες δεκαετίες. Παρά τις μεταξύ τους θεατρικές συγκρούσεις, τάχα φωτός-σκότους, συμπλήρωναν το ένα το άλλο σε μία συμβιωτική σχέση, βασισμένη στην εναλλαγή τους στην εξουσία. Μαζί δημιούργησαν το πλέγμα πελατειακών σχέσεων που ακόμη δυναστεύει τη χώρα. Και η πατρωνεία δεν περιορίζεται μόνον στην δημόσια διοίκηση, ούτε στους διορισμούς των εκλεκτών ή των δυστυχισμένων που αναζητούσαν και εύρισκαν «προστασία». Η βασικότερη εκδήλωση των πελατειακών σχέσεων εκδηλώνεται στην κορυφή, όπου πολιτικές και οικονομικές ελίτ συμφύρονται σε ένα τρίγωνο νόμιμης διαφθοράς που ενώνει κόμματα, μεγαλοεργολάβους και ΜΜΕ στο μέρισμα του δημόσιου χρήματος.

Ποιος έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι ο αυταρχικός τυχοδιωκτισμός της επίθεσης στην δημόσια τηλεόραση δεν ήταν παρά ένας αντιπερισπασμός που επιχείρησε σπασμωδικά να καλύψει το ράγισμα του success story από το φιάσκο της ΔΕΣΠΑ και την παταγώδη αποτυχία στον τομέα της δημόσιας διοίκησης; Όχι μόνον δεν έπραξαν τα κόμματα της συγκυβέρνησης οτιδήποτε για τον ουσιαστικό εξορθολογισμό και εκδημοκρατισμό της τελευταίας (πώς θα μπορούσαν, άλλωστε, να αναιρέσουν τον πελατειακό εαυτό τους;) αλλά απέτυχαν και να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους έναντι των δανειστών. Επειδή στο κυνήγι κεφαλών που είχαν αποδεχθεί δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσουν 2.000 κρανία καρατομημένων δημοσίων υπαλλήλων, επέλεξαν την κατάργηση της δημόσιας τηλεόρασης.

Η κυβερνητική πολιτική δεν απέτυχε όμως μόνον εκεί, καταρρέει με θόρυβο σε όλα τα μέτωπα και ιδίως στην οικονομία. Το υποτιθέμενο πρωτογενές πλεόνασμα έπεσε μέσα στην μαύρη τρύπα των τριών δισεκατομμυρίων του ελλείμματος του ΕΟΠΥ και των ασφαλιστικών ταμείων. Η ανεργία αυξήθηκε και τον τελευταίο μήνα, παρά τους αντίθετους πανηγυρισμούς του Υπουργού Εργασίας, η οικοδομή μειώθηκε κατά 55% ακόμη και σε σχέση με το καταστροφικό περσινό έτος, τα σπρέντς ξεπέρασαν τις 800 μονάδες, μέχρι και οι εξαγωγές που ήταν μέχρι πρότινος με θετικό δείκτη πήραν αρνητικό πρόσημο.  

Η τεχνητή αισιοδοξία που προσπαθούν να συντηρήσουν διάφορα διεθνή χαλκεία και η Α. Μέρκελ μέχρι τις γερμανικές εκλογές δεν έχει πια φύλλο συκής. Το μείγμα των πολιτικών αυτών δεν αφήνει περιθώρια για άλλη κατάληξη: Ο νέο-φιλελευθερισμός των μνημονίων σε συνδυασμό με την πελατειακή λογική που έχουν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στο DNA τους, αλλά και την αβυσσαλέα διαχειριστική τους ανικανότητα, σπρώχνουν σταθερά τη χώρα πιο χαμηλά στη σπείρα αργού θανάτου της ύφεσης και της υπερχρέωσης.

Αυτοί που έριξαν τη χώρα στα βράχια δεν μπορούν να τη σώσουν. Οι διεφθαρμένοι και οι διαφθορείς δεν μπορούν να πολεμήσουν την διαφθορά. Δεν είναι δείγμα συνέπειας, ούτε εμμονής στις μεταρρυθμίσεις η τελευταία αυτή μετενσάρκωση του δικομματισμού. Τα δύο κόμματα αγκιστρώνονται απλώς με νύχια και δόντια στην εξουσία, όπως είχαν πράξει και μετά την πρώτη χρεωκοπία οι τότε εκπρόσωποι του παλαιοκομματισμού. (Για το λόγο αυτό και προέβλεπα ήδη στις 23 Οκτωβρίου 2011 με άρθρο μου στην Ελευθεροτυπία το αναπόφευκτο του «μεγάλου συνασπισμού» ΠΑΣΟΚ-ΝΔ).  Θυμίζω ότι στις εκλογές της 8/21 Αυγούστου του 1910, ένα χρόνο μετά το Γουδί, οι πρώην άσπονδοι εχθροί, τα δύο μεγάλα κόμματα του Γεωργίου Θεοτόκη και του Δημητρίου Ράλλη, κατήλθαν με κοινούς συνδυασμούς και κυβέρνησαν για λίγους μήνες. Στις επόμενες εκλογές της 28ης Νοεμβρίου (11 Δεκεμβρίου) τα παλαιά κόμματα δεν πήραν καν μέρος, σαρωμένα από τη γενικευμένη λαϊκή τους απαξίωση. Δεν ξαναεμφανίστηκαν ποτέ πια στην πολιτική ζωή της χώρας. 

Αυτή η τύχη περιμένει και το σύγχρονο παλαιοκομματισμό, παρά τη λεοντή του μεταρρυθμιστή που επιχειρεί να ενδυθεί. Δεν πρέπει όμως να αφήσουμε να παρασύρει στην πτώση του και τη χώρα. Πριν να είναι πολύ αργά, με τη συλλογική μας αντίσταση πρέπει να επισπεύσουμε το τέλος του.

Δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία, την 25/6/2013.

Γιώργου Κατρούγκαλου, Η βασιλεία του τρόμου

Η πρόσφατη απολογιστική έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού έδωσε την ευκαιρία στον αγγλοσαξονικό τύπο να χαρακτηρίσει τις πολιτικές λιτότητας ως «βασιλεία του τρόμου» αλλά και ως βασιλεία του Ολι Ρεν  ( “Rehn of Terror”), λογοπαίγνιο που βασίζεται στο ομόηχο του ονόματος του επιτρόπου. Πρόκειται για κατάφωρη αδικία. Ο επίτροπος δεν φέρει μεγαλύτερη ευθύνη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο σύνολο της και όλες τις εθνικές κυβερνήσεις της περιόδου, που συνεχίζουν να ομοφωνούν στην εφαρμογή του ίδιου νέο-φιλελεύθερου προγράμματος ανατροπής του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.

 Ο P. Krugman, στο σχετικό του άρθρο στους New York Times “Greek Regrets”  γράφει σχετικά ότι  «για όλους τους οπαδούς του Keynes, εμού συμπεριλαμβανομένου,  και τα δύο λάθη που αναγνωρίζει το Ταμείο στην έκθεση, την αποτυχία του δηλαδή να αναγνωρίσει εγκαίρως ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποπληρώσει στο ακέραιο τα χρέη της, αλλά και τη μεγάλη υποτίμηση της οικονομικής ζημίας που η λιτότητα μπορεί να επιφέρει, ήταν εμφανή κατά τη συγκεκριμένη περίοδο».  

Δεν χρειάζεται να είσαι νομπελίστας στα οικονομικά για να διαπιστώσεις τα αυτονόητα. Άλλωστε, το ίδιο το ΔΝΤ ουσιαστικά προέβλεπε την έκβαση του μνημονίου από την πρώτη ήδη έκθεση του, της 5^ης Μαίου του 2010 (IMF, Greece, Request for Stand-By Arrangement Prepared by the European Department in Consultation with Other Departments, EBS/10/77, Approved by Poul M. Thomsen and Martin Muhleisen, May 5, 2010, ιδίως σ. 18, 36.) Αναφερόμενος σε αυτή, λίγο μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, έγραφα στο πρώτο κριτικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο νομικό τύπο («Memoranda sunt Servanda? H συνταγματικότητα του νόμου 3845/2010 και του μνημονίου για τα μέτρα εφαρμογής των συμφωνιών με ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ», Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, 2/2010, 151-163) τα εξής:

«η εφαρμογή του προγράμματος όχι απλώς δεν ανακουφίζει αλλά επιδεινώνει την οικονομική κατάσταση της χώρας: Σύμφωνα με τις αποδοχές του ίδιου του ΔΝΤ, το χρέος από το 119% του ΑΕΠ που βρίσκεται σήμερα, θα εκτιναχθεί το 2013, τελευταίο έτος του Προγράμματος Στήριξης, μεταξύ του 150% και 177% του ΑΕΠ , και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει ήπια ανάκαμψη της οικονομίας και ότι «οι αρχές θα εξακολουθήσουν να προωθούν ισχυρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (…) και ότι η χώρα θα αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές με ικανοποιητικούς όρους» .

Εάν όλα πάνε καλά, επομένως , και εάν ληφθούν πρόσθετα μέτρα στη γνωστή κατεύθυνση, και αφού θα έχουμε κατεδαφίσει το κοινωνικό κράτος και διαλύσει την κοινωνική συνοχή, θα καταφέρουμε να αυξήσουμε το δημόσιο χρέος κατά το ήμισυ! (…) Ο προδήλως αναποτελεσματικός αυτός δανεισμός έχει ως μόνη λογική την καθυστέρηση της στάσης πληρωμών ώστε να διασωθούν οι αλλοδαπές (ιδίως Γερμανικές) τράπεζες που θα χρησιμοποιήσουν τον χρόνο που εμείς "αγοράζουμε" (δανειζόμενοι) εκ μέρους τους ώστε να προλάβουν να πουλήσουν τα ομόλογά μας .»

Δεν ήμουν προφήτης, γνώριζα απλώς ανάγνωση. Και ήξερα, όπως όλοι μας, ότι το ΔΝΤ εφαρμόζει παντού όπου περνά πολιτικές απεσταγμένου νεοφιλελευθερισμού, που συνοψίζονται ουσιαστικά στα εξής:

•             Συμπίεση του μισθολογικού κόστους και απορρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της ιδιωτικής κερδοφορίας

•             Μαζική μεταφορά πόρων από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, μέσω ιδιωτικοποιήσεων των δημοσίων επιχειρήσεων και δημοσιοποίηση των ζημιών των τραπεζών

•             Μονεταριστική πολιτική λιτότητας με έμφαση στη δραματική μείωση των δημοσίων δαπανών, ιδίως των κοινωνικών.

Η αυτοκριτική του ΔΝΤ δεν αφορά στην ουσία των πολιτικών αυτών, αλλά στην αναγνώριση επιμέρους ολισθημάτων, όπως ο διαβόητος πολλαπλασιαστής. Και δεν χρειαζόμασταν την έκθεση, για να γνωρίζουμε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, εφόσον αυτό θα πλησιάσει το 2014 το 180% του ΑΕΠ. Είναι προφανές ότι χωρίς νέα διαγραφή, και μάλιστα σε ποσοστό άνω του 60%, δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρωθεί. Η ουσία, όμως, έγκειται στους όρους με τους οποίους αυτό θα γίνει. Όλοι θυμόμαστε ότι το περίφημο PSI ολοκλήρωσε το έγκλημα του πρώτου μνημονίου, φορτώνοντας ουσιαστικά όλο το πολυδιαφημισμένο «κούρεμα» του χρέους στα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και τους δημόσιους οργανισμούς (και στις ελληνικές τράπεζες, βεβαίως, οι οποίες όμως αποζημιώθηκαν και με το παραπάνω με τους σκανδαλωδώς ευνοϊκούς όρους της ανακεφαλαιοποίησης, χωρίς ούτε ένας τραπεζίτης να χάσει τον έλεγχο της τράπεζας του).

Το τέλος της βασιλείας του τρόμου δεν θα έρθει από τον ουρανό. Από τη δική μας συλλογική αντίσταση εξαρτάται.

Δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία, 11/6/2013

Διεθνές Συνέδριο για το Δημόσιο Χρέος και τα Κοινωνικά Δικαιώματα

  Η  ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ                             ( Ομαδα κοινωνικων δικαιωματων),

Η ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΛΟΓΩΝ

ΤΟ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ – Libertas

&

 ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ –     ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ

διοργανώνουν

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

28-29.6.2013

«Δημόσιο χρέος & θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα »

     Αθήνα - Hotel Divani Caravel

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΩΙ, 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

9:00          1η Συνεδρία,

Χαιρετισμοί: Κώστας Μαυριάς, Ομότιμος Καθηγητής, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Συνταγματολόγων και επίτιμος Πρόεδρος της Δ.Ε.Σ.Δ. και Martin Scheinin, Καθηγητής, Πρόεδρος της Δ.Ε.Σ.Δ.

Εναρκτήρια Ομιλία: Dr. Cephas Lumina, Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, με εντολή την διερεύνηση των επιπτώσεων του  δημόσιου χρέους και άλλων σχετιζόμενων διεθνών οικονομικών υποχρεώσεων των Κρατών στην πλήρη εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

9:30       η επιδραση τησ οικονομικησ κρισησ στουσ διεθνη θεσμικα

              οργανα,   ρυθμισεισ και ανθρωπινα δικαιωματα

Πρόεδρος: Κώστας Μαυριάς, Ομότιμος Καθηγητής, Νομική  Σχολή Αθηνών

1.  Margot Salomon, Senior Lecturer, London School of Economics

   Πέραν του χρόνου και του χώρου: Χρέος, λιτότητα και ανθρώπινα δικαιώματα σε πλήρη επισκόπηση.

2.  Anu Bradford, Professor, Columbia Law School

Αποτελεσματικός Σχεδιασμός των θεσμών μετά την Κρίση.

3.  Enyinna Nwauche, Professor, University of Botswana, Department of Law

  Επίκαιρα Θέματα σχετικά με την προστασία των αυτοχθόνων και την Διαιτησία στις Επενδύσεις

Παρέμβαση: Katerina Linos, Ass. Professor, University of Berkley, η Διολίσθηση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

11:00        Διάλειμμα

11:30        ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

Πρόεδρος : Γιώργος Κασιμάτης, Ομότιμος Καθηγητής, Νομική Σχολή Αθηνών

1.  Aντώνης Μπρεδίμας, Καθηγητής, Νομική Σχολή Αθηνών.

Ανωτέρα Βία και Κατάσταση Ανάγκης στο Διεθνές Δίκαιο.

2.  Mathias Audit, Professor, Paris Ouest Nanterre La Défense.

 Το ζήτημα του δημοσίου χρέους ενώπιον των διεθνών διαιτητικών δικαστηρίων

3.  Νικήτας Aλιμπράντης, Επίτϊμος Καθηγητής, University of Strasbourg and University of Thrace.

   Η φιλοσοφία του «comme si» (“als ob”)  σε σχέση με τον παραμερισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς

    Παρέμβαση : Giorgio Baruchello, Professor, University of Akureyri, Τμήμα Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, Το «Ογκολογικό Μοντέλο/ του Paul Krugman στις ΄τραπεζικές μεταστάσεις: Εισαγωγή στη Φιλοσοφία του John McMurtry

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ AΠΟΓΕΥΜΑ

                2η Συνεδρία

17:00        Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Πρόεδρος: Σπύρος Φλογαϊτης, Καθηγητής, Νομική Σχολή Αθηνών 

1.  Alessandro Torre, Professor,Università degli Studi di Bari, Facoltà di Giurisprudenza  

Νεοφιλελεύθερες τάσεις και δημοσιονομικές πολιτικές στην Ιταλία.

2.  Marina Calamo Specchia, Professor, Università degli Studi di Bari, Facoltà di Giurisprudenza

   Οικονομική Κρίση και ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, η ιταλική περίπτωση. Ποιο μέλλον για τα κοινωνικά δικαιώματα;

3.  John McEldowney, Professor, University of Warwick, Faculty of Law.

  Το Η.Β.: Η μετα-δημοσιονομική κρίση:  η μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας και των κοινωνικο-οικονομικών δικαιωμάτων.

18:30        Διάλειμμα

19:00        Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ

                Πρόεδρος: Κώστας Χρυσόγονος, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Νομική  Σχολή.

1.  Françoise Tulkens,  Professor, Université de Leuven,

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η Οικονομική Κρίση. Το θέμα της φτώχειας.

2.  Νίκος Aλιβιζάτος, Καθηγητής, Νομική Σχολή Αθηνών, η αρχή της θεωρίας του "Living instrument" σε δύσκολους καιρούς

3.  Patrick de Fontbressin, Professor, Université Paris Sud XI.   Η έννοια του πολίτη στο Χάρτη Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα υποκειμενικό δικαίωμα ;

4.  Πέτρος Στάγκoς, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νομική Σχολή. 

Το Δημόσιο Χρέος στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης : αλληλεγγύη ή αναγκαιότητα

          

                                     --------------------------

ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΩΙ, 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

3η Συνεδρία

9:00          ΧΩΡΕΣ ΣΕ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ η συνταγματικη δικαιοσυνη

                Πρόεδρος: Γιώργος Κατρούγκαλος, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Θράκης

1.  Angel Rodriguez, Professor, University of Málaga, Faculty of Law.

Δημόσιο Χρέος και θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα μετά την συνταγματική αναθεώρηση στην Ισπανία

2.  Yannis Drossos, Καθηγητής, Νομική Σχολή Αθηνών

    Χώρες σε κρίση και Συνταγματική Δικαιοσύνη: οι προσεγγίσεις των   Δικαστηρίων.

3.  Rachael Lorna Johnstone, Professor, University of Akureire.              

  Μύθοι και Θρύλοι της σύγχρονης Ισλανδίας.

4.  Dr.Giulia Aravantinou Leonidi, Scientific Researcher, Università degli studi di Roma La Spienza, Facoltà di Giurisprudenza.

Εύθραυστη δημοκρατία: εξετάζοντας τα κοινωνικά δικαιώματα υπό το πρίσμα του ιταλικού Συντάγματος. Η κρίση και η κατάρρευση του κράτους πρόνοιας.

11:00        Διάλειμμα

11:30        ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΠΙΕΣΗ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

                  ΠΡΟΝΟΙΑΣ

                Πρόεδρος: Πέτρος Παραράς, Ομότιμος Καθηγητής,

                Πανεπιστήμιο Θράκης, Επίτιμος Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου

                Επικρατείας.

1.  Paul Tavernier, Ομότιμος Καθηγητής, Université Paris-Sud XI. 

Συμβολή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε μια « κοινωνική » ανάγνωση της Ιδιοκτησίας.

Παρατηρήσεις και προβληματισμοί.

2.  Σταμάτης Tζιτζής, Καθηγητής, Institut de criminologie, Paris II.

  Κρίση, λαϊκή κυριαρχία και κοινωνικά δικαιώματα.

3.  Στέλιος Περράκης, Καθηγητής Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Το δικαίωμα αξιοπρεπούς διαβίωσης σε καιρούς οικονομικής κρίσης και το Διεθνές Δίκαιο

Παρέμβαση: Dr. Βασιλική Σαράντη.

  Κοινωνικά Δικαιώματα στην Αμερικανική Ήπειρο (Δυτικό ημισφαίριο) υπό το φως  της νομολογίας του Διαμερικανικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

ΣΑΒΒΑΤΟ AΠΟΓΕΥΜΑ

17:00        4η Συνεδρία

                ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Πρόεδρος : Ελισάβετ Μπέσιλα, Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο 

1.  Thomas Fleiner, Ομότιμος Καθηγητής, University of Fribourg, Επίτιμος Πρόεδρος  IACL.

  Άμεση Δημοκρατία: χρέη και κοινωνικά δικαιώματα, η Ελβετική εμπειρία.

2.  Dominique Rousseau, Καθηγήτρια, Université de Paris I, Panthéon Sorbonne, Président du conseil scientifique de l’Association Française des Constitutionnalistes.

Τα κοινωνικά δικαιώματα, στην αντιμετώπιση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.

3.  Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Dean– Δρ. Αλκμήνη Φωτιάδου, Κέντρο για το Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο

Η κρίση χρέους καλλιεργεί το έδαφος: αναθεώρηση της θεωρίας των κοινωνικών δικαιωμάτων.

    Παρέμβαση: Dr. Eλένη Μίχα,

   Η εφαρμογή των κοινωνικών δικαιωμάτων μέσω υπεύθυνων πρακτικών δανεισμού

19:00        Διάλειμμα

19:30           Στρογγυλό Τραπέζι  

                 Πρόεδρος: Καθηγήτρια Iσμήνη Κριαρή, Αντιπρύτανης του

                 Πάντειου Πανεπιστήμιου, Καθηγητής Ηλίας Nικολόπουλος,

                  Πάντειο Πανεπιστήμιο, Καθηγητής Γιώργος Κατρούγκαλος,

                  Πανεπιστήμιο Θράκης, Καθηγητής Γιάννης Τασσόπουλος,

                  Πανεπιστήμιο Αθήνας, Καθηγήτρια Λίνα Παπαδοπούλου,

                  Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νομική Σχολή.

Λήξη του Συνεδρίου από τον Καθηγητή Kώστα Μαυριά και τον Καθηγητή Martin Scheinin.

21:00        Δεξίωση

  

Γιώργου Κατρούγκαλου, Πάμε πράγματι καλύτερα;

Πάμε πράγματι καλύτερα;

Γιώργου Κατρούγκαλου, καθηγητή Συνταγματικού ΔΠΘ

Ο Νίτσε, ερμηνεύοντας το γνωστό μύθο, γράφει ότι ο Δίας άφησε την ελπίδα στο κουτί της Πανδώρας όχι από οίκτο αλλά από κακία, γιατί ελπίδα χωρίς αντίκρυσμα και κυρίως χωρίς απόφαση για δράση δεν αποτελεί δώρο αλλά κατάρα. «Τέτοια ελπίδα», υποστηρίζει στο Menschliches, Allzumenschliches ο φιλόσοφος, «αποτελεί το χειρότερο κακό, γιατί παρατείνει ατέλειωτα το μαρτύριο του ανθρώπου.»

Η κυβέρνηση προσπαθεί να καλλιεργήσει ακριβώς ένα παρόμοιο κλίμα τεχνητής αισιοδοξίας και παράδοσης, αξιοποιώντας τις τελευταίες εκθέσεις της Τρόικας, του ΔΝΤ και ορισμένων Ευρωπαίων αξιωματούχων. Υπάρχει πράγματι momentum, «ούριος άνεμος», όπως προσπαθούν να μας πείσουν τα κυβερνητικά φερέφωνα; Η καθημερινότητα,  φυσικά, στέλνει άλλα μηνύματα, συνέχειας της κρίσης και της ύφεσης και επιδείνωσης της ανεργίας. Μήπως όμως δεν βλέπουμε την αλλαγή στην καθημερινότητα, αλλά αυτή έχει ήδη δρομολογηθεί στον ορίζοντα;

Δυστυχώς, δεν είναι έτσι. Και αυτό φανερώνουν και οι περίφημες δηλώσεις και εκθέσεις που υποτίθεται ότι συντηρούν την επικοινωνιακή αυτή επίθεση αισιοδοξίας. Οι εξαγγελίες, για παράδειγμα, του επικεφαλής του Eurogroup Ντάισελμπλουμ περί νέου «κουρέματος» του χρέους μέσα στο 2014 ουσιαστικά αποτελούν ομολογία ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, παρά τους πανηγυρισμούς ότι η εφαρμογή του μνημονίου είναι πλέον «εντός τροχιάς». Τα νούμερα, άλλωστε, είναι αμείλικτα: από το 120% του ΑΕΠ που ήταν το χρέος πριν από την ένταξη της χώρας στους μηχανισμούς «σωτηρίας» έχει ήδη εκτιναχθεί στο 170%.  Μάλιστα εάν το κούρεμα γίνει καθ’υπαγόρευση των δανειστών μας, με ανάλογο τρόπο με το PSI, ουσιαστικά θα φορτώσει με νέα βάρη αντί να ελαφρώσει την ελληνική οικονομία.

                Τα θετικά στοιχεία δε που αναγνωρίζουν οι πρόσφατες εκθέσεις, χρειάζονται μετάφραση για να γίνουν κατανοητά: επιχαίρουν ότι έχει ήδη μειωθεί κατά τα δύο τρίτα η απώλεια ανταγωνιστικότητας μας σε σχέση με την Ευρωζώνη, ως προς το μισθολογικό κόστος. Αυτό, σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι πρέπει να πανηγυρίζουμε που μειώθηκαν οι μισθοί μας, αλλά να μη χαιρόμαστε και πολύ, γιατί επίκειται και άλλη μείωση, προκειμένου να καλύψουμε και το υπόλοιπο ένα τρίτο της χαμένης μας ανταγωνιστικότητας.

                Η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού (πρωτοφανής στα χρονικά, κατά τον Υπουργό Οικονομικών) και η προαναγγελλόμενη ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος κρύβουν, αφενός, τα τεράστια ελλείμματα των ασφαλιστικών οργανισμών (βαίνουν, «αισίως», προς τα τρία δισεκατομμύρια Ευρώ). Αφετέρου –και κυρίως- το «επίτευγμα» αυτό δεν οφείλεται στην αύξηση των εσόδων από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που αποτελεί το βασικό λόγο διόγκωσης των ελλειμμάτων, αλλά αποκλειστικά στις περικοπές μισθών, συντάξεων και την διάλυση των υποδομών του κοινωνικού κράτους.

Το σημαντικότερο όμως δεν είναι τόσο αν η πολυθρύλητη ανάκαμψη έρθει εντός του 2014, πράγμα που, προφανώς, κάθε άλλο παρά βέβαιο δεν είναι, εάν λάβει κανείς υπόψη του τις συνεχείς διαψεύσεις παρόμοιων στόχων. (Κατά το πρώτο μνημόνιο, θυμίζω, το 2013 θα είχαμε ήδη γυρίσει στις αγορές).  Το θέμα είναι κυρίως ποιος θα ωφεληθεί από αυτήν και τι χαρακτήρα θα έχει. Εάν αφήσουμε την κυβέρνηση να ολοκληρώσει το έργο της, ξέρουμε ήδη την απάντηση. Ο απεσταγμένος νέο-φιλελευθερισμός που εφαρμόζεται, προαναγγέλλει υποτονική ανάκαμψη που θα βασίζεται σε μισθούς Βουλγαρίας και ποσοστά ανεργίας πάνω από 20%,  σε διάλυση όχι μόνον των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά και κάθε άλλης ρύθμισης της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης. Τα εξαγγελθέντα μέτρα απελευθέρωσης της αγοράς, όπως το άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές, προαναγγέλλουν, για παράδειγμα, το θάνατο του έλληνα εμποράκου. Έχει ήδη επισημανθεί στα κείμενα της τρόικας ότι στη χώρα μας το ποσοστό των αυτοπασχολούμενων ανέρχεται σε 36%, ενώ ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι μόλις 11%. Αυτό έρχονται να «διορθώσουν» παρόμοια μέτρα.

Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν είναι νομοτελειακά δεδομένο. Αυτή τη στιγμή σε όλη την Ευρώπη το διακύβευμα είναι αν θα συνεχισθούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας ή θα αντικατασταθούν από μια νέα συνταγή ανάπτυξης, με κοινωνικό πρόσωπο. Οι προχθεσινές διαδηλώσεις στην Πορτογαλία δείχνουν το δρόμο. Η ελπίδα παύει να είναι κατάρα, όταν γίνεται έναυσμα για αντίσταση και δράση.

Δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία, 28/5/2013